Dokładność prognoz pogody

[Tomasz Trębiński]

motto:

Przychodzi policjant do księgarni i mówi:
- Chciałbym kupić jakąś dobra książkę.
Kasjerka:
- To może zaproponuję panu książkę o logicznym myśleniu.
- A jaka to książka???
- No to może ja panu podam przykład: Ma pan w domu akwarium???
- No mam!
- Czyli lubi pan zwierzątka???
- No lubię.
- Czyli jak zwierzątka to pewnie spacerki z pieskiem w parku???
- No tak!
- No a jak spacerki to najchętniej z kobietą??
- No tak jak najbardziej:).
- No widzi pan czyli nie jest pan pedałem!!! I to jest właśnie logiczne myślenie!!!
- Wyśmienicie kupuję tę książkę!!!
Wychodzi ze sklepu i spotyka kumpla.Ten go pyta:
- TY co masz??
- A nic książkę o logicznym myśleniu.
- A o co chodzi w niej???
- Zaraz ci wyjaśnię na przykładzie. Masz w domu akwarium???
- NIE
- No to jesteś pedałem!

Powyższy kawał mniej traktuje o logicznym myśleniu, a bardziej o pułapkach uproszczeń.

W wątku o szparagach, użytkownik Marcin. wywołał ciekawy temat, zakładając jednocześnie pułapkę uproszczenia na samego siebie.

1. Nie ma ogólnego chaosu konwekcji. Konwekcja interesująca paralotniarzy odbywa się w dolnych warstwach troposfery i jest prognozowalna. Co więcej, z przyczyn prawnych nie interesują nas zjawiska powyżej 3000 metrów, bo i tak nie wolno tam latać.
2. Burze, szczególnie superkomórkowe, są układami mezoskalowymi i robią sobie, co chcą. Nie są tematem tego wątku. Proponuję, abyś założył nowy wątek. A jeśli chcesz drążyć niuanse CAPE, lepsze będą fora meteorologiczne. My od burz trzymamy się z daleka.
3. Jeśli masz inne przykłady z wielu, zakładaj inne wątki. Nie rób tu tasiemców a la pl.rec.paralotnie. Jeśli temat będzie związany z lataniem, chętnie odpowiem.

Ad1. To dlaczego modele numeryczne nie radzą sobie ze zjawiskami konwekcyjnymi? Fizyka nieliniowa? Hę?
Ad2. To nie ja zacząłem z CAPE i bardzo dobrze ,bo mądrzejszy napisał extra mini referat na ten temat powyżej i nie tylko ja dałem kciuka w górę... Meteorologia dla pilotów jest nieważna?
Ad3. Jeśli moderator uzna to założy wątek inny wyciągając stąd posty - już tak było i nie muszę zakładać. A przykład z innych to może być powrót tej samej masy powietrza sprzed kilku dni.
Może być Roger Out , nie nalegam i również pozdro ,a ja grupę też cenię jak i forum ,ponieważ tam się dla mnie wszystko zaczęło i nie ma co się oszukiwać - zazwyczaj więcej jest tam postów ,gdy się zacznie jakiś temat.

Modele numeryczne prognozując pogodę posługują się całym szeregiem uproszczeń. Model GFS

http://www.wetterzentrale.de/topkarten/fsavneur.html

posługuje się siatkami 27x27 km i 70x70 km dla długoterminówek. Ostatnio pękają z dumy chwaląc sie siatką 0,25 stopnia (dla Polski jakieś 17 km).

ICM

http://mapy.meteo.pl/

korzysta z siatek 4km i 1,5 km.

Efekt jest taki:

model gfs siatka 17 km

gfs 17km.png (211.75 KiB) Przejrzano 5375 razy

model ICM siatka 4km

UM 4km.png (285.67 KiB) Przejrzano 5375 razy

model icm siatka 1,5 km

UM 1,5km.png (311.79 KiB) Przejrzano 5375 razy

Im model dokładniejszy, tym precyzyjniej przewiduje pogodę.
Dlaczego? Bo widzi coraz więcej szczegółów mających na nią wpływ.
Modele o dużych oczkach nie są w stanie złowić lokalnych niuansów, niestety. Muszą upraszczać.
Poszukajcie sobie na tych obrazkach Masywu Ślęży, na ten przykład.

A gdzie zjawiska konwekcyjne? Ano właśnie z tym jest problem.

Co to znaczy zjawisko konwekcyjne?

Zjawiskiem konwekcyjnym jest układ niżowy pokrywający Europę, jest superkomórka pokrywająca Polskę, jest burza pokrywająca Dolny Śląsk, jest congestus nad Świdnicą, jest kumulusik nad Jaworem i dust devil na poboczu drogi...
Zadając pytanie tak uproszczonej natury nie można dostać poprawnej odpowiedzi.



Tu jest zdjęcie Jawora

Jawor, widok w kierunku zachodnim. Lans własny :-D

1.jpg (219.61 KiB) Przejrzano 5375 razy

W tle widać Zbiornik Słup, a po lewej Park Krajobrazowy Chełmy. I całą, skomplikowaną mozaikę podłoża.
Lecąc w okolicy, na kontraście miasto, woda, kraina wulkanów zawsze (hm, prawie) można znaleźć solidny komin.

Modele pogodowe nie widzą tych szczegółów, więc nie są w stanie pokazać: Tu jest terma.

Podałem przykład obszaru, gdzie można spodziewać się pojawienia komina. Komin musi brać gdzieś swój początek. To jest zazwyczaj jakiś kontrast między różnymi typami powierzchni:

Pole, sierpniowe, widok typowy ;-)

zgóry2.jpg (152.79 KiB) Przejrzano 5375 razy

tu akurat żarło u góry zdjęcia, przy linii drzew i polu z czymś zielonym.
Na obszarze mniej-więcej 0,25x0,25 km.

Nie ma modelu o takim "oczku".

Latający na glajtach potrzebują informacji, czy będzie pogoda do latania. I taką prognozę dostają.
Latający na glajtach chcieliby dostać informację, gdzie i kiedy będzie komin.
Takiej informacji nigdy nie dostaną.

Model musiałby przeliczyć siatkę o niezwykłej gęstości. Musiałby brać poprawkę na porę roku (dwa miesiące wcześniej pola były zielone i kontrastu w tym miejscu raczej by nie było - termika urwałaby się raczej na drodze na dole, lub we wsi w górnym rogu).

Gorzej, musi być na bieżąco z budową drogi S3.

http://www.pgforum.pl/viewtopic.php?f=28&t=849

Dust devil nie powstałby rok wcześniej na poboczu drogi, bo w tym miejscu był las.


Jeszcze gorzej. Urwać termikę musi jakiś impuls: wystarczy przejeżdżający pociąg, czy maszyna rolnicza na polu.
Trza załadować do ICM rozkład jazdy PKP, rozkład szwagra na traktorze i, na ten przykład, kiedy Twój sąsiad skosi trawę na działce.

NIE DA SIĘ.

Wykład powyższy ma na celu uświadomienie korzystającym z prognoz pogody, że:
a) nigdy nie będą dość dokładne, (komputery kwantowe mogłyby dać radę, ale nie będą znały rozkładu jazdy szwagra)
b) będą się od siebie różnić szczegółami, (przewidzą zimny front, ale dokładna informacja gdzie i jak popada, zapomnijcie)
c) trzeba latać, latać, latać. Górki są pełne teoretyków meteorologi i niekoniecznie przekłada się to na wyniki, nie?


Jak pisze mój ulubiony komentator z SPS:

https://www.facebook.com/Stowarzyszenie ... oweSudety/

"W dalszej części podlinkowanego komentarza możemy dla przykładu wyczytać taką oto informację: "Prognoza ICM UW nie określa dokładnie miejsca opadu, meteorogram mówi, że w obszarze 28*28 km wyliczono możliwość wystąpienia konwekcji o podanej intensywności", będącą świetnym zrównoważeniem dla niezwykle dokładnych wykresów, z których każdy potrafi odczytać, iż "w Mieroszowie o 14:15 będzie wiało 3,5 m/s z kierunku 175 st., ale o 15:00 to już będzie super warun, bo będzie pewna szóstka z kierunku 210, dobijająca do 7,5 metra o godzinie 17:15."

koniec na dzisiaj
oczywiście wszelkie uwagi mile widziane

upraszczające

pozdro

Tomek

[Marcin.]

Policjant wchodzi do sklepu i mowi
-Poprosze zeszyt w kolka .
-Nie mamy takich odpowiada sprzedawczyni
Na to za nim stoi 2 policjant starszy rangą i mowi- niech sie pani nie dziwi jest jeszcze mlody i glupi,niech pani da mu czysty ,a on sobie dorysuje.
-A panu co podac? pyta sprzedawczyni
-Ja poprosze globus Polski.

W tej pułapce jest całkiem przyjemnie Właśnie to okazała sie ona wyzwalaczem "komina" jakiejś wiedzy na ten temat. Trzeba było jakoś umiejętnie wyrazić pytanie dotyczące jak to jest na prawdę z prognozami. I właśnie się udało. Teraz wiemy na czym stoimy.
Nie udawajmy też ,że nie wiemy o jakie zjawiska konwekcyjne chodzi Przecież wiadomo ,że o burze i congestusy - deszcz i wiatr.
Jeśli chodzi o dokładność pomiarów na terenie ,to jest chyba za mało wiatromierzy np. podłączonych do internetu. Gdyby tak były dane z każdej budki meteorologicznej ,to by było fajnie...

[Marcus Biesioroff]

No to jak już taka konwencja...

Policjant wychodzi ze służby a za nim zaczyna łazić pingwin, tak łazi, godzinę, drugą trzecią... Pingwin nie chce się odczepić. W końcu policjant dostrzega swojego kolegę, opowiada sytuację i mówi, że nie wie co zrobić.
- No jak to co? Idź z nim do ZOO!
- Ech, że ja głupi nie wpadłem na to - rozstają się, ten z pingwinem kieruje się w stronę ZOO
Mijają 3h, policjanci znów się spotykają, za pierwszym dalej człapie pingwin...
- Ej! no i co? Mieliście iść do ZOO?!
- Byliśmy, fajnie było... teraz idziemy do kina

Ad rerum:

Nie udawajmy też ,że nie wiemy o jakie zjawiska konwekcyjne chodzi Przecież wiadomo ,że o burze i congestusy - deszcz i wiatr.

To też nie jest takie oczywiste, jakieś 2, albo 3 tygodnie temu siedzieliśmy z autorem wątku u mnie na tarasie i obserwowaliśmy piękne CBki budujące się nad Karkonoszami i idące prosto na nas, yes! tego dnia i tak latania nie było a ziemia już tak zeschnięta, że podlewanie było wskazane. Rzut oka na wysokie CAPE, na czerwone plamy na meteo radarze i zero wątpliwości - dupnie, zresztą z Wrocławia CBki nad Karkonoszami widać gołym okiem i widać było jak z nich lało... Akurat jak doszło do nas to się już CBek rozpadał i do ziemi nie doleciała ani kropla :O damn! Wyszło trochę słońca, ziemia oddała wilgoć, więc nad nami zaczął się budować kolejny CBek, który znów zaczął lać ale to już kilkadziesiąt kilometrów dalej, czyli mówiąc kolokwialnie burza nad nami przeskoczyła.

Zresztą takie sytuacje są dość powtarzalne, często pytają mnie znajomi, którzy wiedzą, że interesuję się meteorologią, czy będzie padać... przy zestawie narzędzi dostępnych obecnie w necie teoretycznie można się pokusić o stwierdzenie "tak" albo "nie", ALE w przypadku konwekcji nauczyłem się odpowiadać "bydzie, abo nie bydzie...". Powód jest prosty: zdarza się, że odpalam sobie kilka radarów, do tego parę modeli i każdy pokazuje, że będzie piekło, niezależnie od rozmiaru siatki, po prostu wszędzie mają być burze. I są, słyszę je, nawet czuję ozon, tylko, że przewalają się 20-30 km na północ, czy południe ode mnie, rano czytam w prasie o spustoszeniu wywołanym burzami w miejscowości 15 km stąd a u mnie ani ciut... Chcesz przyjrzeć się bliżej? zaglądaj na modele i radary i porównuj z tym co się dzieje naprawdę, mocno się zdziwisz jak te paskudne burze meandrują (zwłaszcza w zestawieniu z radarami on-line)

Inny przykład: mieszkam przy ścianie lasu, często zdarzało mi się wracać do domu w strugach deszczu, gdzie nagle po wyjechaniu zza zakrętu widziałem suchą szosę i na odwrót, moja piwnica płynie, dzwonię do sąsiadów zza lasu a oni grilują i się opalają. Opady konwekcyjne potrafią utknąć właśnie na krawędzi takiego lasu, który jak wiadomo jest wielkim zbiornikiem cieplnym i wydając późnym popołudniem rozległe noszenia (ech szkoda, że to CTR) po prostu blokują przemieszczanie się cumulusów, potrafią je uwięzić i przetrzymać na tyle długo aż te się wypadają. Tak samo działają np. duże rzeki, czy rozlewiska albo inne elementy orograficzne, doliny, wyżyny, etc.

Taka konkluzja Marcusa - Meteorologa Amatora z Wrocławia w prognozowaniu pogody jesteśmy gdzieś w epoce kamienia łupanego zwłaszcza jeśli chodzi o te zjawiska najmniejsze jakimi jest konwekcja i wiatr przyziemny. Wraz ze wzrostem rozmiarów zjawisk oraz wysokości ich występowania prognozy są coraz dokładniejsze.

[Marcin.]

No i oto chodzi! Więcej informacji o lokalnych warunkach. To jest skarbnica wiedzy. I tak jak wspomniałem -dane z budek meteo online , albo od pasjonatów meteorologii np. łowców burz. To jest merytoryczne. Tak jak piszesz Marcusie ja też zauważyłem ,że burza czy deszcz z congestusa może punktowo o średnicy kilku km zmoczyć teren. To jest właśnie chyba kwintesencja tego tematu konwekcji. I to jest fascynujące ,że cała armia sprzętu ,ludzi , systemów komputerowych głupieje przy tym. I właśnie popieram Tomka w tym,że im gęstsza siatka tym lepiej jest przewidzieć co powietrza zrobią dalej na szachownicy terenu. Fajny wątek